Als gezondheid niet meer vanzelfsprekend is

In de wachtkamer was er naast vrees ook ergens diep van binnen nog een hoopvol vertrouwen. En dan is er het er ineens: de diagnose ‘borstkanker’ is uitgesproken. Op weg naar buiten ziet de wachtkamer er nog precies hetzelfde uit en toch voelt het alsof alles is veranderd.

Borstkanker: andere toekomstverwachtingen?

Zo anders is elke beleving als gezondheid niet meer vanzelfsprekend is. Ineens wordt alles anders waargenomen. Toekomstverwachtingen lijken dreigend uiteen te spatten. Deze gedachten alleen al komen je zo vreemd voor. Op zich al reden genoeg om ze diep te willen wegstoppen. Hoe is het mogelijk dat het lijf al zo ziek is en dat je daar lichamelijk niets van merkt? Zo vanzelfsprekend als het lijf alles altijd deed: eten en drinken, van opstaan tot gaan slapen, werken en sporten. De vraag die bovenkomt, is: 'Gaat dit over mijn lijf en dus over mij?' Het lijkt alsof het over twee verschillende mensen gaat, onverenigbaar met elkaar. Je lijf dat zo eigen en vertrouwd gezond was, geeft een andere onbegrijpelijke waarheid weer. De vanzelfsprekendheid van er zijn, van gezond zijn, komt door die paar woorden in een heel ander perspectief te staan. Alsof jouw lijf een andere weg in het leven is ingeslagen zonder het geweten in te lichten. Een bedrieglijk pad.

Kwetsbaar

Ineens is er het besef dat het leven zo kwetsbaar is. Dat je sterfelijk bent. Wat een veilig thuis voor levenskracht was in jezelf, is ineens niet zo veilig meer. Het kan zó’n chaos zijn in je hoofd, dat je je het liefst zou willen terugtrekken in een donkere kamer waar zelfs een beetje licht te fel en onverdraaglijk kan zijn. Zó bang kun je soms zijn en zó zoekende naar een houvast.

Eenzaam pad

'Overleven' is de eerste tijd het woord en de kracht die de boventoon zal voeren. Het vraagt lef om te verduren en aan te gaan wat er komt. Soms heb je geen tijd zijn om hierbij stil te staan, omdat het leven van je vraagt om door te gaan zoals je dat voor de diagnose deed. Of omdat er geen ruimte is om echt stil te staan bij wat er met je gebeurt en wat dat betekent. Emoties overvallen je, komen en gaan op momenten die niet altijd te reguleren zijn. Het is vaak een eenzaam pad om verdriet en boosheid er te laten zijn en de diepe angst aan te kijken.

Confronterend

Verdriet, angst en onmacht hebben een ruimte in ons en ook om ons heen. Het delen van verdriet, onmacht, angst, somberheid en vermoeidheid geeft ruimte. Een klankbord van erkenning en begrip in betrouwbare aandacht is zó belangrijk als er zoveel aan vanzelfsprekendheid is verdwenen in vertrouwen van je eigen lijf. Vertellen dat borstkanker de diagnose is, is hardop benoemen dat het echt zo is. Dat is enorm confronterend. Ongeloof in de ogen van de ander en tegelijkertijd je eigen machteloosheid ervaren. Mag de borstkanker er zijn in een gesprek of wordt het liever vermeden? Wordt het een verboden woord dat wel in de lucht hangt, wat er is en tegelijkertijd ook niet? Niets is zo aanwezig als dat wat er niet mag of kan zijn. Is er voldoende begrip en ruimte bij de werkgever en collega’s als er problemen zijn met concentratie of omdat uitval soms even onvermijdelijk is? Veranderingen in de intimiteit, minder of meer behoefte aan seks: het kan er allemaal zijn. Tijdelijk of langer. Wanneer je lijf ook zichtbaar verandert, weet je pas hoe gehecht je was aan je lijf zoals het was. Lastig om er alleen en zeker ook om er samen mee om te gaan.

Omgaan met veranderingen en verlies

Wat is eigenlijk normaal in de tsunami van ervaringen en emoties, in het moeten omgaan met zoveel veranderingen en verlies? Hoe kun je ooit leren om hier mee om te gaan? Je hoeft het niet alleen te doen, al voelt het wel erg alleen. Rouwen om wat er altijd ongecompliceerd was: het vanzelfsprekende geloof en vertrouwen in een gezond lijf. Opnieuw hechten aan het zo dierbare lijf dat laat leven.

Hulp bij rouwen

Dan is het fijn wanneer iemand je helpt om te leren gaan met de rouwtaken, die steeds weer door elkaar heen lopen, en om ruimte in en om je heen vragen:

• Erkennen van de werkelijkheid van het verlies van gezond zijn.
• Herkennen van het ervaren van de pijn door het verlies.
• Verkennen en herontdekken wie je bent met alles wat er is, opnieuw leren houden van je lijf.
• Verbinden met de levenslust en weer leren genieten met de herinneringen.

En dat vraagt veel tijd, heel veel tijd.
In de wachtkamer van het leven gaat de dag vanzelfsprekend verder zoals die begonnen is, de zon komt elke dag weer op, en toch is alles anders.

Wachtkamer van het leven

Al die dingen vragen ontzettend veel tijd. In de wachtkamer van het leven gaat de dag vanzelfsprekend verder zoals die begonnen is, de zon komt elke dag weer op, en toch is alles anders.

Het orgineel van het artikel vind je op ForYou.nl